Zbrazja e vendit – Në 10 vjet kërkuan azil në BE 207 mijë shqiptarë

Në raportin e fundit të zyrës për azilantët në Bashkimin Europian, Shqipëria renditet e para në rajon për sa i përket emigracionit masiv. Pasiguria, mungesa e të ardhurave dhe papunësia renditen si shkaqe kryesore. Gati 90% e largimeve i përkasin periudhës 2014-2020. Në këto shifra nuk janë përfshirë ata individë të cilët nuk kanë aplikuar për azil, por qëndrojnë ilegalisht në vendet e BE-së. Përgjatë 8 viteve të qeverisjes Rama mendohet ta kenë lënë vendin më shumë se 350 mijë persona. 33% e personave të larguar kanë qenë minorenë

Aplikimet për azil të shtetasve shqiptarë në Bashkimin Europian e të tjera (BE+) gjatë dekadës së fundit kanë qenë shumë të larta në raport me popullsinë e vendit. Sipas shifrave të raportit të fundit vjetor të Zyrës Europiane të Azilantëve (EASO), të bëra publike nga Monitor, nga 2010-a (viti i parë që raportohet) deri në 2020-n, në total ka pasur 207.2 mijë aplikime nga shtetasit shqiptarë për azil në Bashkimin Europian + Zvicrën, nga këta më shumë se 186 mijë i përkasin peridhës 2014-2017 (nuk përfshihen të dhënat për Mbretërinë e Bashkuar).

Numri më i lartë i aplikimeve për azil ishte në 2015-n, me gati 67 mijë persona, duke u përgjysmuar një vit më pas dhe duke u luhatur në nivelet e 20-24 mijë personave në 2017-2019. Në 2020-n, aplikimet u reduktuan ndjeshëm, duke zbritur në rreth 7 mijë, për shkak të situatës së krijuar nga pandemia e Covid-19, që detyroi mbylljen e kufijve. Të dhënat e EASO i ndajnë aplikimet dhe në minorenë dhe të rritur. Bie në sy numri i lartë i aplikimeve nga minorenët çdo vit, që është mesatarisht një e treta e totalit të aplikimeve dhe 33% për gjithë periudhën. Në krahasim me vendet e tjera të rajonit për të njëjtën periudhë, Shqipëria mban rekord për aplikimet në numër total.

E dyta është Kosova, me 200 mijë aplikime për azil për periudhën 2010-2020. Shtetasit e Kosovës kishin nivele të larta në 2013-2015 dhe më pas u shënua një rënie e ndjeshme. Serbia kishte 177 mijë aplikime në dekadën e fundit, Maqedonia e Veriut 90 mijë, Bosnja 52 mijë, Mali i Zi 12.6 mijë. Për të gjithë rajonin, periudha 2014-2015 pa një rritje të ndjeshme të aplkimeve për azil në BE+, duke shënuar nivelet më të larta të dekadës. Në raport me popullsinë aktuale, aplkimet më të larta për azil për dekadën i ka Kosova, për shkak të kërkesave të larta deri në 2015-n (shiko grafikun: Aplikimet për azil 2010-2020). Për periudhën 2016-2020, rekordin e mban Shqipëria.

Në 4 vitet e fundit kërkesat për azil të shqiptarëve ishin sa 3.7% e popullsisë aktuale, kundrejt 1.65% në Kosovë, 1.3% në Maqedoninë e Veriut dhe rreth 0.5% në Serbi, Bosnjë e Mal të Zi. Për shkak se vendet e rajonit konsiderohen të sigurta, pjesa dërrmuese e aplikimeve për azil në vite janë refuzuar. Cikli i ri i emigracionit që ka përfshirë Shqipërinë vitet e fundit po shkakton probleme në tregun e brendshëm të punës, me shumë sektorë që ankohen për mungesën e punonjësve.

Vetëm për vitet 2014-2020, nga Shqipëria kanë kërkuar azil rreth 186.365 persona, ndërsa pjesa tjetër prej 20835 personave i përkasin periudhës 2010-2013. Në dy vitet e para të liberalizimit të vizave, vihet re se shifrat kanë qenë të papërfillshme. Kështu në vitin 2010 ka pasur vetëm 1400 kërkesa për azil nga Shqipëria ndërsa në vitin 2011, 1810 kërkesa. Rritja ka ardhur në vitin 2012 me rreth 6900 kërkesa, për të pësuar një dyfishim në vitin 2013, sidomos në gjashtëmujorin e dytë të vitit. 3345 persona ishin minorenë ndërsa 6375 persona të rritur. Gjithsej në vitin 2013 kërkuan azil në vendet e BE-së 9700 persona.

Vitet që pasuan do shënon dhe largimin masiv të shqiptarëve. Në këto shifra janë përfshirë vetëm ata individë që kanë kërkuar azil, por janë shumë të tjerë që nuk e kanë bërë një veprim të tillë. Nga ana tjetër EASO nuk ka përfshirë Anglinë, e cila ka njohur një dyndje jo të vogël. Më tej nuk janë përfshirë as shtete si SHBA apo Kanadaja, të cilat janë mjaft të preferuara nga ana e shqiptarëve për emigracion.

Përgjatë viteve të qeverisjes Rama, mendohet të kenë lënë vendin 350 deri në 500 mijë shtetas. INSTAT raportoi se në vitin 2021 popullsia e Shqipërisë shënoi shifrën më të ulët që prej 40 vitesh. INSTAT raportoi se sot në vend banojnë rreth 2.8 milionë njerëz.