Rregullorja e re e Parlamentit Shqiptar për “orientimin” e medias, mund të rrezikojë lirinë e saj

Byroja e Kuvendit të Shqipërisë (Parlamenti) ka botuar në 02 Qershor 2021 një rregullore të re për Akreditimin, Akomodimin dhe Orientimin e Mediave Masive në Parlament.
Kjo rregullore e re prek mediat audiovizive, mediat e shkruara dhe ato online. Në krahasim me rregulloren e vitit 2014 kjo rregullore e re, sanksionon se gazetarët nuk do të mund të lëvizin më në mjediset e Kryesisë së Kuvendit, ku zhvillohen kryesisht seancat e komisioneve parlamentare, por do të detyrohen të qëndrojnë në një dhomë të veçantë në bodrum, nga ku do të mund të ndjekin përmes rrjetit të transmetimit të kontrolluar nga kuvendi, punimet e parlamentit.

Për më tepër, Neni 15 përcakton se Kuvendi i Shqipërisë, kryesisht punonjësit përgjegjës për rendin dhe sigurinë, si edhe, kur shihet e nevojshme edhe përfaqësues nga zyra e shtypit do të sigurojnë shoqërimin e personave të akredituar gjatë qëndrimit të tyre në Kuvend. Po ashtu Neni 17 përcakton se media mund të akesesoj:

a) ambjentet e përcaktuara të Kryesisë e Kuvendit sipas nenit 12 të kësaj Rregullore;

b) ambjentet e caktuara për intervista dhe konferenca për shtyp të Kryesisë së Kuvendit;

c) godinën e seancave plenare të Kuvendit, oborrin dhe në galerinë e sipërme të sallës

Vetëm gazetarët nga transmetuesit publik si Radio Televizioni Shqiptar (RTSH) dhe Agjencia e Telegrafike Shqiptare, (ATSH) kanë mundesi të lëvizin lirëshëm brenda parlamentit, njëkohësisht mund të ndjekin dhe raportojnë drejtpërdrejt nga komitetet parlamentare ose Asambleja e Përgjithshme.

Neni 18 përcakton se Kuvendi u jep sinjalin e transmetimit medieve të akredituara, sipas percaktimeve të bëra në Vendimin e Byrosë së Kuvendit nr. 68, datë 25.02.2021 “Protokolli i Sistemit Audio-Video”. Neni 29 përcakton se organizimi i intervistave me deputetë do ë zhvillohet në bazë të kërkesës së paraqitur pranë Zyrës së Shtypit në Kuvend, nga personat e akredituar.

Unioni i Gazetarëve Shqiptarë, i ka dërguar më 7 qershor, një kërkesë zyrtare Parlamentit duke kërkuar më shumë detaje mbi zbatimin e kësaj rregulloreje dhe ndryshimin e artikujve të veçantë që mund të ndikojnë në mbulimin e pavarur të aktiviteteve parlamentare nga media. Sidoqoftë, duke qenë se nuk ka një standard të unifikuar në Bashkimin Evropian në lidhje me këtë çështje, do të ishte e përshtatshme të merren parasysh praktikat më të mira dhe të konsultohen me organizatat përkatëse të medias përpara se të merren vendime të tilla “, tha Aleksandër Çipa, Kryetari i Unionit të Gazetarëve Shqiptarë.

“Ndryshimet në rregulloren e Parlamentit në lidhje me marrëdhëniet me mediat duhet të bëhen në një proces të drejtë konsultimi me shoqërinë civile, organizatat e medias dhe palët e tjera të interesuara. Do të ishte e përshtatshme gjithashtu të konsultohej me KE, OSBE dhe BE në lidhje me praktikat më të mira evropiane. Parlamenti duhet të tërheqë vendimin dhe të fillojë një proces konsultimi”, tha Blerjana Bino, Kërkuese për Rrjetin e Gazetarëve të Sigurt në Shqipëri (Safe Journalists)

Rrjeti i Gazetarëve të Sigurt (Safe Journalists), që përfaqëson më shumë se 8,200 profesionistë të medias në Ballkanin Perëndimor, qëndron në solidaritet me kolegët shqiptarë dhe shpreh shqetësimin mbi veprime të tilla nga zyrtarët legjislativë që mund të rrezikojnë lirinë e medias.

Ne kërkojmë që Parlamenti Shqiptar të tërheqë këtë vendim dhe t’i përmbahet procesit të konsultimit, pasi rregullore të tilla kanë një ndikim të drejtpërdrejtë në raportimin e pavarur të mediave, lirinë e shtypit dhe transparencën dhe duhet të miratohen vetëm pasi të jetë kryer konsultimi i duhur me palët e interesuara si media, shoqëria civile dhe sektorët e lidhur me to.

Së fundmi, duke marrë parasysh që raporte të ndryshme të pavarura shprehin shqetësime në lidhje me gjendjen e transparencës dhe llogaridhënies së institucioneve publike duke përfshirë Parlamentin, ky vendim ka shumë të ngjarë të ndikojë edhe më tej në nivelin e transparencës së këtij të fundit. Prandaj, është thelbësore që Parlamenti të forcojë transparencën dhe pjesëmarrjen e palëve të interesuara, mënyra se si menaxhohen marrëdhëniet me mediat është gjithashtu me shumë rëndësi.

Rrjeti i Gazetarëve të Sigurt (Safejournalista) do të informojë të gjithë palët e interesuara përkatëse kombëtare dhe ndërkombëtare mbi rastin.

Çdo sulm ndaj gazetarëve është një sulm ndaj interesit publik, demokracisë dhe të drejtave të të gjithë qytetarëve.

Shkup – Beograd – Podgoricë – Prishtinë – Sarajevë – Zagreb, 08.06.2021

Shoqata e Gazetarëve të Kosovës

Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë

Shoqata e Gazetarëve të Bosnjes dhe Herzegovinës

Shoqata e Gazetarëve Kroatë

Shoqata e Gazetarëve të Pavarur të Serbisë

Sindikata e Mediave të Malit të Zi